Vrouwen van Oranje - Portretten van vijf koninginnen

30 september 2017 t/m 11 februari 2018


De tentoonstelling ‘Vrouwen van Oranje -Portretten van vijf koninginnen’ geeft een historisch overzicht van vijf generaties powervrouwen: de Nederlandse vorstinnen Emma, Wilhelmina, Juliana, Beatrix en Máxima. Tegelijkertijd biedt de expositie een uitgebreid kunsthistorisch overzicht van diverse kunstenaars, stijlen en media van eind negentiende eeuw tot nu: Emma poseerde voor Jan Toorop, Thérèse Schwartze portretteerde Wilhelmina, Juliana stond portret voor Sierk Schröder, Marte Röling legde Beatrix vast, en Erwin Olaf Máxima. Deze portrettengalerij geeft bovendien inzicht in de wijze waarop de vrouwen zich door de jaren heen aan de toeschouwer presenteerden. De portretten van de Nederlandse vorstinnen staan in ons collectieve geheugen gegrift.  

(Beatrix - Andy Warhol, 1985, olieverf, Triton Foundation)

Emma, Wilhelmina, Juliana, Beatrix en Máxima: we kunnen hun beeltenissen dromen. De koningin staat symbool voor haar land en haar volk, voor eenheid en saamhorigheid. Haar portret maakt onderdeel uit van haar taak als staatshoofd om zichzelf aan het Nederlandse volk te tonen. Daar waar zij niet lijfelijk aanwezig kan zijn, wordt zij vertegenwoordigd door haar ociële staatsieportret. In elk portret wordt haar kenmerkende verschijning vastgelegd, gecombineerd met de attributen van het koninklijk ambt. Een goede portrettist probeert daarbij tevens iets van de persoonlijkheid van de majesteit uit te drukken. Emma is vaak als de zorgzame Moeder des Vaderlands neergezet, Wilhelmina geldt eerder als onverzettelijk, Juliana als gemoedelijk, Beatrix als zakelijk en Máxima als modern. Maar ook die typeringen zeggen misschien wel meer over functie dan over karakter. Het puur persoonlijke zit verstopt in de details, in een oogopslag, een handgebaar of lichaamshouding. Met deze tentoonstelling worden de vijf vorstinnen van Oranje nadrukkelijk gepresenteerd als ‘powervrouwen’. Want een koningin is méér dan majesteit. Door hen niet alleen als staatshoofd te zien maar ook als de sterke persoonlijkheden die zij onmiskenbaar zijn of zijn geweest, kijken we met nieuwe ogen naar hun portretten. We realiseren ons dat achter al die beeltenissen een leven zoals het onze schuilgaat, met vergelijkbare hoogte- en dieptepunten, met overeenkomstig lief en leed. We zien individuen met twijfels en onzekerheden, mensen met zwaktes maar ook met onvermoede krachten. De powervrouw van tegenwoordig is iemand die persoon en professie in zich weet te verenigen en daarnaast bijvoorbeeld moeder van een gezin is of een vriendin of echtgenote op wie anderen bouwen en vertrouwen. Emma, Wilhelmina, Juliana, Beatrix en Máxima zijn wat dat betreft iconische voorbeelden.


Museum Jan Cunen is verheugd de nieuwste officiële portretfoto van koningin Máxima door Erwin Olaf te mogen presenteren in de tentoonstelling Vrouwen van Oranje - Portretten van vijf koninginnen. De foto werd op 18 april 2017 genomen ter gelegenheid van de vijftigste verjaardag van koning Willem-Alexander. Niemand minder dan Erwin Olaf werd gevraagd Máxima te portretteren. Niet eerder werd de koningin op deze wijze vastgelegd: een frontaal portret, heel close, waarin alle aandacht naar haar gezicht uitgaat. Máxima’s uitstraling is glamoureus en toegankelijk tegelijk, krachtig en gracieus.


(Máxima - Erwin Olaf, 2017)


(Persmoment onthulling Erwin Olaf 30 september 2017, © Joris Fotografeert)