Museum Jan Cunen en Villa Constance kennen een rijke geschiedenis. Een belangrijke rol hierin is weggelegd voor stadsarchivaris Jan Cunen, die in het souterrain van de villa (destijds gemeentehuis) een stadscollectie bijeenbrengt. Met dit initiatief plant hij de kiem voor een langdurig en geslaagd huwelijk, waarbij museum en locatie elkaar op unieke wijze aanvullen en versterken.

Jan Cunen (1884-1940) is de grondlegger van de collectie. Op 24 november 1935 opent hij – onder in het gemeentehuis - het eerste stadsmuseum. Directe aanleiding is de vondst van het beroemde Vorstengraf. Jan Cunen, die een boek schreef over de Osse geschiedenis, is aanwezig bij de opgravingen. Enkele vondsten belanden in de stadscollectie, die vooral bestaat uit portretten van burgemeesters en industriëlen. Later verzamelt Cunen ook religieuze beelden, streekdracht, munten en penningen. In 1949 wordt het museum postuum naar hem vernoemd.

In de vijftiger en zestiger jaren krijgt de collectie een frisse impuls. Conservator Toon de Werd haalt de Haagse School naar Brabant en formeert een unieke deelcollectie. In latere decennia ligt het accent vooral op moderne en hedendaagse kunst.

In 1978 krijgt het museum de naam Jan Cunen centrum, omdat dit beter past bij zijn educatieve missie. Sinds 2010 is het weer officieel een museum. In 2016 volgen een verzelfstandiging en verbouwing. Het museum krijgt een nieuw museumcafé en een uitgebreide winkel. In 2023 wint Museum Jan Cunen de VriendenLoterij Museumprijs, vanwege zijn onderscheidende aanpak en programmering.

Museum Jan Cunen is gevestigd in een monumentale villa uit 1888, naar ontwerp van architect H.R. Hendriks. Opdrachtgever is margarinefabrikant Arnold van den Bergh (1857-1932), die de villa vernoemt naar zijn dochter Constance. Als Van den Bergh uit Oss vertrekt, verkoopt hij het pand aan concurrent Arnold Jurgens (1842-1912). Deze hernoemt de villa naar zijn echtgenote, Johanna. Pas in de jaren tachtig keert de oorspronkelijke naam terug op de gevel.

Na een korte periode als meisjespensionaat, wordt de villa in gebruik genomen als gemeentehuis (1921-1974). De burgemeester zetelt in de voormalige kleine eetsalon; de grote salon wordt een populaire trouwlocatie; Na de verhuizing komt alle ruimte beschikbaar voor het Jan Cunen Centrum. In het souterrain speelt poppentheater Marag, ook bekend van de landelijke televisie.

In 1980 volgt een grote renovatie, waarbij de historische ruimtes zo goed mogelijk worden gerestaureerd. Sinds 2001 is Villa Constance een rijksmonument.

Ook binnen het museum is tegenwoordig volop aandacht voor de villa. Een groot 3D-model van het monument vormt het interactieve hart van Villa Curiossa, de vaste tentoonstelling over de geschiedenis van Oss.

Meer over Villa Constance lees je in onderstaande publicatie: